Nadziąślak – łagodna zmiana w jamie ustnej. Przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest nadziąślak?

Nadziąślak to zmiana rozrostowa w jamie ustnej. Powstaje z tkanek przyzębia. Zazwyczaj ma niewielki rozmiar. Guzki naddziąsłowe lokalizują się wokół zębów. Rzadziej pojawiają się na powierzchniach bezzębnych. Nadziąślak jest łagodną zmianą. Nie stwarza zagrożenia dla zdrowia. Kiedyś kwalifikowano go jako nowotwór. Obecnie zalicza się go do zmian zapalno-rozrostowych. Nadziąślaki mogą powstawać w różnym wieku. Najczęściej występują między 10. a 50. rokiem życia. Częściej dotyczą kobiet. Zmiany te pojawiają się samoistnie. Różne czynniki mogą wpływać na ich rozwój.

Jak wygląda nadziąślak?

Nadziąślak to guzek na dziąśle. Zazwyczaj ma kolor błony śluzowej. Może być czerwony lub bladożółty. Jego wielkość osiąga zazwyczaj 1-3 cm. Rzadziej bywa większy. Lokalizuje się najczęściej w przestrzeniach międzyzębowych. Może pojawić się w przednim odcinku szczęki. Występuje też na żuchwie. Zmiana jest zazwyczaj niebolesna. Czasem wywołuje dyskomfort. Nadziąślak może krwawić. Dzieje się tak podczas mycia zębów. Krwawienie występuje też w trakcie jedzenia.

Rodzaje nadziąślaków

Wyróżnia się kilka rodzajów nadziąślaków. Klasyfikacja zależy od budowy tkankowej. Istnieją typy: ziarninowe, włókniste, olbrzymiokomórkowe, szczelinowate i wrodzone. Cztery główne typy to: zapalna, włóknista, naddziąsłowa i ziarniniak olbrzymiokomórkowy. Wykres przedstawiający częstość występowania nadziąślaka ziarninowego u kobiet w ciąży. Nadziąślak zapalny rozwija się wolno. Zazwyczaj nie boli. Nadziąślak włóknisty jest twardszy. Ma bladożółty kolor. Nadziąślak olbrzymiokomórkowy wymaga szybkiego leczenia. Może wywoływać ból. Nadziąślak wrodzony może mieć podłoże genetyczne. Przeważnie wchłania się sam.

Nadziąślak ciążowy – naczyniakowaty

Nadziąślak ciążowy to specyficzny typ zmiany. Występuje tylko u kobiet ciężarnych. Pojawia się w pierwszym lub drugim trymestrze ciąży. Jest to szybko rosnący guzek. Dotyczy około 5% kobiet w ciąży. Inne źródła podają częstość 1 na 50 ciężarnych. To typowy nadziąślak ziarninowy. Stanowi przejaw nadmiernej proliferacji naczyń włosowatych dziąseł. Związane jest to z wahaniami poziomu hormonów. Guz ciążowy jest zazwyczaj łagodny. Może powodować dyskomfort. Najczęściej znika samoistnie kilka tygodni po porodzie.

Przyczyny powstawania guzów na dziąśle

Nadziąślaki powstają pod wpływem różnych czynników. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej zwiększa ryzyko. Nieleczone wady zgryzu także sprzyjają ich powstawaniu. Reakcje alergiczne mogą być przyczyną. Braki mikro- i makroelementów w diecie wpływają na tkanki. Częstsze występowanie u kobiet w ciąży i stosujących antykoncepcję hormonalną wskazuje na rolę hormonów. Nadziąślaki częściej pojawiają się u kobiet nie przykładających wagi do higieny jamy ustnej. Wykres przedstawiający wiek najczęstszego występowania nadziąślaków u dorosłych.

Jakie występują dolegliwości na skutek pojawienia się guza?

Nadziąślaki zazwyczaj nie bolą. Mogą jednak powodować dyskomfort. Duży guzek utrudnia jedzenie. Może też przeszkadzać podczas mówienia. Zmiana może być bolesna przy dotyku. Krwawienie podczas szczotkowania zębów jest częstym objawem. W skrajnych przypadkach gryzienie pokarmów jedną stroną jamy ustnej staje się konieczne.

W jaki sposób diagnozuje się nadziąślak?

Diagnoza nadziąślaka opiera się na badaniu klinicznym. Lekarz dentysta ocenia wygląd zmiany. Ważne jest zróżnicowanie ze złośliwymi zmianami nowotworowymi. W tym celu wykonuje się badanie histopatologiczne. Badanie polega na analizie wycinka tkanki. Ultrasonografia, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny mogą być użyte. Służą one do dokładniejszej oceny.

Leczenie nadziąślaka

Zmiany rozrostowe w obrębie dziąseł wymagają usunięcia. Leczenie nadziąślaka polega na jego chirurgicznym wycięciu. Można użyć diatermii (noża elektrycznego). Popularne jest usunięcie laserem. Laseroterapia jest precyzyjna i mniej inwazyjna. Krioterapia lub elektrokoagulacja to inne metody. Po usunięciu nadziąślaka może być potrzebny dodatkowy zabieg estetyczny. Szansa na nawrót wynosi około 10%. Zaleca się regularne kontrole po zabiegu. Kontrole powinny trwać przynajmniej 12 miesięcy.

Istotna rola leczenia i higieny jamy ustnej

Właściwa higiena jamy ustnej jest kluczowa. Pomaga zapobiegać nadziąślakom. Regularne usuwanie kamienia nazębnego jest ważne. Należy leczyć wszystkie ubytki. Pojawiająca się próchnica wymaga interwencji. Usunięcie korzeni nienadających się do leczenia jest zalecane. Przyszła mama powinna dbać szczególnie o higienę. W pobliżu zmiany należy bardzo delikatnie myć zęby. Płukanki z roztworem wody utlenionej mogą pomóc. Szałwia lub rumianek także są skuteczne. Warto skonsultować problem z lekarzem dentystą. Zwłaszcza gdy guz jest duży. Konsultacja jest ważna, gdy guz utrudnia jedzenie. Utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej jest podstawą profilaktyki. Regularne wizyty u dentysty są niezbędne. Pozwalają wcześnie wykryć zmiany. Warto zrezygnować z używek. Palenie tytoniu szkodzi dziąsłom. Leczenie nadziąślaka jest ważne. Pozwala uniknąć powikłań. Poprawia komfort życia pacjenta.

Według lekarzy zmiana stanowi przejaw nadmiernej proliferacji naczyń włosowatych dziąseł, związanego z wahaniami poziomu hormonów.

Nadziąślaki, choć łagodne, wymagają uwagi specjalisty. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zachowania zdrowia jamy ustnej.