Przetoka dziąsłowa i zębowa – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest przetoka dziąsłowa i zębowa?

Przetoka dziąsłowa to patologiczny kanał. Łączy ognisko zapalne z powierzchnią dziąsła. Może też prowadzić na skórę twarzy. Powstaje na skutek przewlekłego stanu zapalnego. Najczęściej dotyczy obszaru wokół wierzchołka korzenia zęba. Przetoka zębowa to kanalik wyścielany nabłonkiem. Tworzy się z powodu zapalenia tkanek okołowierzchołkowych zęba. Jest to bolesna, niefizjologiczna zmiana. Obecność przetoki zawsze wymaga uwagi dentysty. Wskazuje na istnienie poważniejszych problemów.

Przetoka może być wewnętrzna. Połączenie występuje wtedy z jamą ustną. Może być również zewnętrzna. Połączenie jest wtedy z powierzchnią skóry. Czasami przetoka sprawia dolegliwości okresowo. Może pozostawać w fazie biernej. Choroba charakteryzuje się falowym przebiegiem. Okresy zaostrzeń przeplatają się z remisją.

Przyczyny powstawania przetoki

Przetoka dziąsłowa i zębowa powstaje z kilku powodów. Główną przyczyną jest zaawansowana próchnica. Prowadzi ona do stanu zapalnego miazgi zęba. Martwica miazgi sprzyja infekcji tkanek. Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych jest częstym źródłem problemu.

Inne czynniki to urazy mechaniczne zębów. Złamanie żuchwy lub szczęki może wywołać przetokę. Błędy podczas zabiegów stomatologicznych także bywają przyczyną. Nieprawidłowo przeprowadzone leczenie kanałowe może skutkować przetoką. Choroby dziąseł również przyczyniają się do jej powstania. Obecność torbieli lub ziarniniaków sprzyja rozwojowi przetoki.

• Zaawansowana próchnica zębów
• Zapalenie i martwica miazgi zęba
• Zapalenie tkanek okołowierzchołkowych
• Urazy mechaniczne zębów
• Błędy podczas leczenia stomatologicznego
• Nieprawidłowe leczenie kanałowe
• Choroby dziąseł i przyzębia
• Obecność torbieli lub ziarniniaków

Przetoka na dziąśle u dziecka często ma związek z głęboką próchnicą. Prowadzi ona do stanu zapalnego miazgi zęba. Zaniedbanie higieny jamy ustnej zwiększa ryzyko.

Objawy przetoki zębowej

Przetoka dziąsłowa objawia się w różny sposób. Najbardziej charakterystyczny jest twardy wybrzuszenie na dziąśle. Może pojawić się niewielki otwór. Z otworu może sączyć się ropa lub krew. Często występuje silny, pulsujący ból. Ból dotyczy zęba, dziąsła lub szczęki. Może promieniować do ucha lub szyi.

Dodatkowe objawy to zaczerwienienie dziąsła. Pojawia się obrzęk na powierzchni dziąsła. Obrzęk może objąć policzek lub żuchwę. Ząb staje się wrażliwy na wysokie i niskie temperatury. Ból pojawia się podczas gryzienia lub żucia. Często towarzyszy temu nieprzyjemny posmak. Przykry zapach z ust jest również typowy.

W niektórych przypadkach występują objawy ogólnoustrojowe. Należą do nich gorączka i osłabienie. Może wystąpić powiększenie węzłów chłonnych. Ignorowanie problemu prowadzi do poważnych komplikacji. Objawy mogą chwilowo ustępować. Problem nigdy nie znika sam.

• Twarde wybrzuszenie lub otwór na dziąśle
• Sącząca się ropa lub krew
• Silny, pulsujący ból zęba/dziąsła
• Zaczerwienienie i obrzęk dziąsła/policzka
• Zwiększona wrażliwość zęba na temperaturę
• Ból podczas gryzienia/żucia
• Nieprzyjemny posmak i zapach z ust
• Objawy ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie)
• Powiększone węzły chłonne

Diagnostyka i leczenie przetoki

Diagnostyka przetoki zębowej wymaga wizyty u stomatologa. Lekarz przeprowadza badanie kliniczne. Konieczne jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG). Pomocna jest też radiowizjografia (RVG). Czasami stosuje się tomografię komputerową wiązki stożkowej (CBCT). Diagnostyka obrazowa pozwala ocenić ognisko zapalne. Umożliwia zaplanowanie odpowiedniego leczenia.

Leczenie przetoki zębowej zależy od przyczyny. Najczęściej stosuje się leczenie kanałowe. Nazywa się je leczeniem endodontycznym. Polega na usunięciu zainfekowanej miazgi. Kanały korzeniowe są oczyszczane i wypełniane. Mikroskopowe leczenie kanałowe zwiększa precyzję zabiegu. Kuracja farmakologiczna bywa stosowana. Antybiotyki pomagają zwalczyć infekcję. Leczenie obejmuje drenaż ropnia. Ma to na celu usunięcie nagromadzonej ropy.

W niektórych przypadkach ząb musi być usunięty. Dzieje się tak, gdy leczenie kanałowe jest niemożliwe. Usunięcie zęba eliminuje źródło infekcji. Po zabiegu należy stosować się do zaleceń lekarza dentysty. Domowe sposoby mogą wspomóc leczenie. Płukanie jamy ustnej wodą z solą bywa pomocne. Woda utleniona również może być użyta do płukania. Domowe metody nie zastąpią profesjonalnego leczenia.

Leczenie ropni wykonuje chirurg stomatolog. Stosuje się nowoczesne techniki leczenia. Ważne jest wczesne wykrycie problemu. Pozwala to na skuteczniejsze leczenie.

• Diagnostyka obrazowa (RTG, RVG, CBCT)
• Leczenie kanałowe (endodontyczne)
• Kuracja farmakologiczna (antybiotyki)
• Drenaż ropnia
• Usunięcie zęba (w ostateczności)

Po leczeniu kanałowym lub usunięciu przetoki zaleca się ostrożność. Unikaj palenia papierosów i picia alkoholu. Stosuj okłady z lodu na obrzęk. Nie jedz ani nie pij przez pierwsze 2 godziny. Nie płucz jamy ustnej przez pierwszą dobę. Spożywaj płynne, niepikantne produkty. Stosuj tylko przepisane leki. Zaleca się stosowanie przeciwbakteryjnego płynu do płukania.

Konsekwencje nieleczonej przetoki

Nieleczona przetoka zębowa może prowadzić do poważnych powikłań. Infekcja może rozprzestrzenić się na inne części ciała. Rozwój ropnia okołowierzchołkowego jest częstą konsekwencją. Może dojść do zaniku kości w okolicy zęba. Zakażenia ogólnoustrojowe są realnym zagrożeniem. Sepsa to jedno z najgroźniejszych powikłań. Przewlekłe stany zapalne mogą objąć zatoki. Mogą dotyczyć również oczodołów i mózgu. Utrata zęba jest możliwym skutkiem. Mogą powstać torbiele lub rozwinąć się zapalenie kości i szpiku. Zakrzepica zatok jamistych i dusznica Ludwiga to rzadkie, ale bardzo niebezpieczne powikłania.

Żadna infekcja w jamie ustnej nie może być lekceważona.

Nie warto ryzykować – każdy dzień zwłoki zwiększa ryzyko powikłań.

Zapobieganie powstawaniu przetok

Zapobieganie przetokom zębowym opiera się na dobrej higienie. Myj zęby dwa razy dziennie. Używaj pasty do zębów z fluorem. Codziennie nitkuj zęby. Usuwa to resztki jedzenia i płytkę nazębną. Regularnie odwiedzaj dentystę. Zalecane są wizyty kontrolne co 6 miesięcy. Wczesne wykrycie próchnicy zapobiega jej rozwojowi. Leczenie na wczesnym etapie jest skuteczniejsze. Unikaj wyrobów tytoniowych. Palenie osłabia układ odpornościowy. Ogranicz spożycie słodkiej żywności i napojów. Cukier sprzyja rozwojowi próchnicy. Noś ochraniacz na zęby podczas uprawiania sportu. Chroni to zęby przed urazami mechanicznymi.

• Myj zęby dwa razy dziennie z fluorem
• Codziennie nitkuj zęby
• Regularnie odwiedzaj dentystę
• Unikaj wyrobów tytoniowych
• Ogranicz słodką żywność i napoje
• Noś ochraniacz na zęby podczas sportu

Im prędzej zaczniesz leczyć dziąsła i zęby, tym lepiej.