Czym jest atrycja zębów?
Atrycja to zużycie twardych tkanek zęba. Występuje wskutek kontaktu zęba z zębem. Proces ten zachodzi podczas zaciskania zębów. Może mieć charakter fizjologiczny lub patologiczny.
Atrycja fizjologiczna dotyczy zębów mlecznych. Obserwujemy ją też u osób starszych. To postępująca z wiekiem utrata tkanek zębowych. Patologiczna atrycja wynika ze wzmożonej pracy układu żucia.
Atrycja wiąże się ze starciem szkliwa i zębiny. Obnażenie zębiny jest częstym objawem. Atrycja zębów to powszechny problem zdrowotny. Dotyka wielu ludzi na całym świecie.
Czy atrycja zawsze jest chorobą?
Nie, atrycja może być procesem fizjologicznym. Fizjologiczne ścieranie zębów jest naturalne. Patologiczna atrycja to stan chorobowy.
Przyczyny atrycji zębów
Patologiczna atrycja ma wiele przyczyn. Bruksizm jest jedną z głównych. To niekontrolowane zaciskanie i zgrzytanie zębami. Nadmierne ścieranie zębów wynika często z bruksizmu.
Wady zgryzu także przyczyniają się do atrycji. Nieprawidłowa budowa zębów to kolejny czynnik. Nieprawidłowe żucie pokarmów może nasilać problem. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej bywa powodem.
Atrycja może dotyczyć pojedynczych zębów. Może też obejmować całe grupy zębowe. Zaciskanie zębów na tle nerwowym nasila atrycję. Stres jest ważnym czynnikiem ryzyka.
- Usunięcie źródła stresu pomaga w leczeniu bruksizmu.
Objawy atrycji
Głównym objawem jest starcie tkanek twardych zęba. Szkliwo ulega stopniowej utracie. Roczna utrata szkliwa wynosi około 20–30 μm.
Atrycja prowadzi do obnażenia zębiny. Powoduje ból i nadwrażliwość zębów. Problemy estetyczne pojawiają się wraz ze starciem.
Nieleczona atrycja może prowadzić do poważnych powikłań. Dotyka każdego, niezależnie od wieku. Patologiczna atrycja jest konsekwencją wzmożonej pracy układu stomatognatycznego.
Diagnostyka atrycji
Diagnostyka atrycji wymaga wizyty u dentysty. Lekarz dentysta ocenia stopień starcia zębów. Szuka przyczyn problemu. Wywiad lekarski jest bardzo ważny.
Diagnostyka i szukanie przyczyn powinny być indywidualne. Każdy pacjent wymaga osobnej oceny. Lekarz dentysta stawia diagnozę.
Kto diagnozuje atrycję?
Atrycję diagnozuje lekarz dentysta. Ocenia stan uzębienia i szuka przyczyn.
Leczenie atrycji zębów
Leczenie atrycji zębów zależy od przyczyny i stopnia zaawansowania. Terapie związane z bruksizmem są często konieczne. Pacjenci cierpiący na bruksizm mogą nosić szyny relaksujące.
Szyny zgryzowe lub relaksacyjne stosuje się na noc. Pomagają chronić zęby przed ścieraniem. W przypadku wad zgryzu konieczne bywa leczenie ortodontyczne. Założenie aparatu ortodontycznego koryguje zgryz.
Odbudowa zębów jest często częścią leczenia. Stosuje się materiały stomatologiczne. Kompozyty i ceramika służą do odbudowy. Można stosować korony na zęby. Korony lub mosty odbudowują utracone tkanki.
W przypadku atrycji zaleca się leczenie kompleksowe. Może wymagać udziału psychologa. Fizjoterapeuta stomatologiczny także pomaga. Stomatolog prowadzi leczenie stomatologiczne.
- Stosowanie na noc szyny relaksacyjnej może być pomocne.
Atrycja a inne ubytki niepróchnicowego pochodzenia
Ubytki niepróchnicowe stanowią powszechną dolegliwość. Nie są zawsze wynikiem próchnicy. Powstają wskutek czynników mechanicznych, chemicznych lub fizycznych. Uszkodzenia te występują równie często jak próchnica.
Rodzaje ubytków niepróchnicowych to abrazja, atrycja, abfrakcja i erozja. Etiopatogeneza tych ubytków różni się. Warto znać różnice między nimi.
Abrazja zębów
Abrazja to patologiczna utrata twardych tkanek. Spowodowana jest kontaktem z obcymi przedmiotami. Abrazja powstaje w wyniku stopniowego ścierania. Najczęściej wynika ze złej metody szczotkowania zębów. Abrazja to ubytek w kształcie klinowym. Powstaje naddziąsłowo.
- Dobór odpowiedniej szczoteczki jest ważny przy abrazji.
- Instruktaż higieny jamy ustnej pomaga zapobiegać abrazji.
Erozja szkliwa
Erozja to proces o naturze chemicznej. Prowadzi do utraty twardych tkanek zęba. Erozja nie wymaga obecności bakterii. Jest ubytkiem niepróchnicowym o podłożu chemicznym. Prowadzi do okrągłych i gładkich ubytków. Czynniki kwasowe z diety mogą powodować nadżerki.
Erozja zębów występuje często u młodych kobiet. Szczególnie w wieku około 20-30 lat. Niskie wydzielanie śliny aż pięciokrotnie zwiększa ryzyko erozji.
- Spożywanie kwaśnych produktów z umiarem jest ważne.
- Płukanie jamy ustnej po spożyciu kwaśnych pokarmów pomaga.
- Unikaj mycia zębów zaraz po jedzeniu owoców.
- Nie myj zębów zaraz po piciu soków.
Abfrakcja zębów
Abfrakcja to ubytki powstałe na skutek nieprawidłowych sił żucia. Cechują się charakterystycznym kształtem. Mają ostro zakończone brzegi. Abfrakcja powstaje poddziąsłowo. Jest skutkiem nieprawidłowego rozłożenia sił na zęby.
Abfrakcja występuje najczęściej u pacjentów z wadami zgryzu. Siły działające na ząb powodują pęknięcia. Może dojść do wykruszenia szkliwa. Problemy ortodontyczne mogą być przyczyną abfrakcji.
Zapobieganie atrycji i innym ubytkom niepróchnicowym
Profilaktyka odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu atrycji. Prawidłowa higiena jamy ustnej jest podstawą. Stosowanie indywidualnie dobranych past do zębów pomaga chronić szkliwo. Używanie szczoteczek miękkich jest zalecane. Unikanie wysokoskrętnych past chroni zęby.
Regularne wizyty u dentysty są bardzo ważne. Pomagają wykryć niekorzystne zmiany wcześnie. Lekarz oceni ryzyko i zaproponuje profilaktykę. Wyleczenie chorób ogólnoustrojowych jest istotne. Niektóre choroby wpływają na stan zębów.
Zmiana nawyków żywieniowych bywa konieczna. Nadmierne spożywanie kwaśnych pokarmów i napojów szkodzi. Palenie papierosów negatywnie wpływa na zęby. Ćwiczenia antystresowe mogą pomóc. Długie spacery czy joga redukują napięcie mięśni żucia.
Osoby z objawami atrycji powinny skonsultować się z dentystą. Niezwłoczna konsultacja jest kluczowa. Nieleczone ubytki mogą prowadzić do powikłań. Poważne powikłania mogą dotyczyć całego układu stomatognatycznego.
- Dbałość o higienę jamy ustnej jest fundamentalna.
- Stosowanie indywidualnie dobranych past chroni zęby.
- Regularne kontrole u dentysty wykrywają zmiany.
- Zmiana szczoteczki na bardziej miękką bywa pomocna.
Jak zapobiegać nadmiernemu ścieraniu zębów?
Zapobieganie obejmuje leczenie bruksizmu i wad zgryzu. Pomaga też zmiana nawyków żywieniowych. Prawidłowa higiena jamy ustnej jest kluczowa. Regularne wizyty u dentysty są niezbędne.
Podsumowanie
Atrycja i inne ubytki niepróchnicowe niszczą zęby. Warto zwracać na nie uwagę. Abrazja, erozja, abfrakcja i atrycja wymagają uwagi. Diagnostyka i leczenie są możliwe. Skuteczna profilaktyka zapobiega problemom.
Jeżeli zauważyłeś u siebie utratę szkliwa, skonsultuj się ze stomatologiem. Nie lekceważ żadnego ubytku. Wczesna interwencja ratuje zęby.
